Budynek bez okien? Trudno sobie taki wyobrazić, a jeśli się zdarzają – są to raczej projekty awangardowe i jednostkowe. Tam, gdzie są okna, muszą być też parapety, które pełnią wiele funkcji zarówno w budynkach mieszkalnych jak i użyteczności publicznej.
Każde okno jest zazwyczaj osadzone w murze, a jego rama jest węższa niż grubość muru. To powoduje, że znaczna część zewnętrznego muru byłaby narażona na działanie czynników atmosferycznych, gdyby budynek pozbawiony był parapetów zewnętrznych. Równie ważną rolę pełnią parapety wewnętrzne. I nie chodzi tu tylko o to, że mamy na czym postawić doniczki z kwiatami. Poza funkcjami użytkowymi i dekoracyjnymi parapet wewnętrzny zabezpiecza wnękę okienną przed uszkodzeniem, stabilizuje okno, jest pewnego rodzaju wykończeniem stolarki okiennej, a także odpowiednio kieruje ciepłem płynącym z grzejników. Nie można też zapomnieć, że chroni ścianę pod oknem przed zabrudzeniem, a także zatrzymuje chłodne powietrze płynące od okien jesienią i zimą. W niektórych projektach parapety służą jako dodatkowe półki (na przykład na książki) lub wygodne siedziska.
Jakie wybrać parapety wewnętrzne?
Przy wyborze parapetów wewnętrznych kierujemy się przede wszystkim estetyką. To normalne, bo powinny być one dopasowane do aranżacji danego pomieszczenia. Nie można jednak zapomnieć o funkcji praktycznej. W kuchni ważnym kryterium wyboru staje się odporność na zarysowania i zabrudzenia, w przypadku łazienki ważna jest odporność na wilgoć, natomiast jeśli wybieramy parapety do pomieszczeń gospodarczych – decyduje cena. W dawnych projektach parapety miały wielkość standardową. Teraz, oprócz modeli tradycyjnych, możemy dobierać wielkość i sposób ich wykończenia, nie wspominając o wielości materiałów, z jakich mogą być wykonywane. W marketach, sklepach i internecie są dostępne parapety drewniane, z lastryka, kamienia, kompozytu, płyt postformingowych. Jakie poszczególne rozwiązania mają wady i zalety? Zobaczmy.
Parapety drewniane
Parapety drewniane to elegancja, ciepło, tradycja. Najczęściej są wykonywane z drewna sosnowego, dębowego, bukowego, jesionowego. To gatunki uważane na najtwardsze. Coraz częściej inwestorzy decydują się też na parapety z drewna egzotycznego: badi, merbau, lub apella. Drewno, które staje się bazą parapetu drewnianego, musi być klejone warstwowo, by się nie odkształcało pod wpływem wilgoci i ciepła. Można kupić parapety drewniane gotowe, które mają frezowane krawędzie i są pomalowane lakierem bezbarwnym. U producentów można też zamówić parapety z dowolnego gatunku drewna, różnej wielkości i dowolnie wykończone. Tego typu parapety sprawdzają się we wnętrzach klasycznych, o charakterze rustykalnym lub w stylu szwedzkim. Na pewno są cenione przez miłośników materiałów naturalnych, Oczywiście mają też wady: są mało odporne na uszkodzenia mechaniczne i niestety nie zdadzą egzaminu w pomieszczeniach o dużej wilgotności, np. łazienkach. Nawet dobrze zaimpregnowane, po pewnym czasie mogą się odkształcać.
Parapety z kamienia
Kamienne parapety są wykonywane z różnych materiałów. Jeśli chodzi o zewnętrzne, to najlepiej sprawdza się granit i kwarcyt. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych i uszkodzenia mechaniczne. Występują w bogatej palecie kolorystycznej. Jeśli chodzi o parapety wewnętrzne to oczywiście można użyć klasycznego granitu, ale dobrze się wygląda marmur, trawertyn, piaskowiec. Ich powierzchnia może szlifowana lub polerowana. Dobrze sprawdzają się w pomieszczeniach tradycyjnych i nowoczesnych – oczywiście muszą być dobrane do ogólnego wystroju wnętrz. To klasyczne rozwiązanie, które nie podlega modzie i zawsze będzie wyglądać stosownie. Parapety kamienne służą latami, ale warto je odpowiednio zabezpieczyć, aby nie wchłaniały wilgoci i zanieczyszczeń. Należy też pamiętać, że są bardzo ciężkie.
Parapety z konglomeratu
Konglomerat jest czasami nazywany sztucznym kamieniem. Parapety z niego wytwarzane to mieszanka kruszywa marmurowego lub granitowego z żywicą. Bywa, że całość jest wzmacniana kwarcem. Tego typu parapet idealnie sprawdza się w pomieszczeniach, gdzie panuje podwyższona wilgotność. Bardzo odporny, trwały, dostępny w bogatej palecie kolorystycznej, jest podobny do kamienia naturalnego, ale znacznie tańszy. To doskonały materiał na parapety wewnętrzne, ale nie jest to propozycja dla osób ceniących naturalne piękno.
Parapety z kompozytu
Kompozyt jest podobnie jak konglomerat materiałem sztucznym. Powstaje z połączenia wodorotlenku glinu, żywicy akrylowej i pigmentów. Parapety z kompozytu są miłe w dotyku, przypominają naturalny kamień, ale mogą być też jednobarwne. Występują w dwóch odsłonach: kompozyt miękki i kompozyt twardy. Ten drugi jest droższy, ale trwalszy, co jest cenne, bo kompozyt można łatwo zarysować.
Parapety z lastryko
Wydawało się, że lastryko jako materiał na parapety pozostanie tylko we wspomnieniach. Wielu z nas pamięta jeszcze tradycyjne lastrykowe parapety, które wydawały się odpychające, zimne i mało eleganckie. Obecnie lastryko przeżywa swoją drugą młodość. Przede wszystkim jest lepszej jakości niż to znane z lat 70. i 80 oraz występuje w szerszej barwie kolorystycznej. Jednocześnie pozostały dawne zalety lastryka: odporność na ścieranie i wilgoć, łatwość pielęgnacji – atrakcyjna jest też cena. Może warto porzucić uprzedzenia i docenić zalety lastryko jako materiału na parapety w eleganckich nawet pomieszczeniach?
Wybór parapetów do domu zależy od ogólnej aranżacji wnętrz, naszych oczekiwań, poczucia estetyki, ale i jest to też kwestia finansowa. Warto jednak ten pozorny detal jakim są parapety przemyśleć, by w domu wszystko do siebie pasowało i było dobrej jakości.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Geralt, Pixabay