Mosiądz to ciężki materiał otrzymywany ze stopu miedzi i cynku o charakterystycznym, żółtozłocistym kolorze. Szacuje się, że ma on około 3 tysięcy lat. Początkowo wykorzystywany był do wyrobów narzędzi, ozdób i przedmiotów użytkowych. A jak jest dziś? W artykule piszemy o zastosowaniu i właściwościach technicznych mosiądzu.
Czym jest mosiądz i jakie ma właściwości?
Mosiądze to nic innego jak stopy miedzi, cynku oraz domieszek, zawierające ok. 10-45% tego drugiego pierwiastka. Dodatkowymi metalami mogą być m.in. ołów, cyna, glin, magnez, żelazo czy krzem. Mosiądz ma kolor zbliżony do odcienia pomarańczowego i żółtego. Przy mniejszych zawartościach cynku przybiera barwę podobną do miedzi. Wśród najważniejszych właściwości tego materiału należy wymienić m.in.:
- odporność na korozję,
- dobrą ciągliwość,
- łatwość obróbki,
- dobre własności odlewnicze.
Mosiądz wyróżnia się też stosunkowo dużą gęstością, co stanowi niekiedy jego wadę i ogranicza możliwość zastosowania w przemyśle. Podobnie jak brązy, mosiądze także dzieli się na odlewnicze i do przeróbki plastycznej. Te stosowane do przeróbki plastycznej mogą być dwuskładnikowe lub wieloskładnikowe. Mogą np. zawierać dodatek niklu w ilości 11-19,5%, stąd też bierze się ich nazwa – stopy wysokoniklowe. Wyroby mosiężne można nabyć w hurtowni metali nieżelaznych w Zielonce, koło Bydgoszczy.
Zastosowanie mosiądzu
Parametry techniczne mosiądzu sprawiają, że jest on powszechnie stosowany do produkcji okrętów oraz w przemyśle motoryzacyjnym. Materiał ten służy do wyrobu:
- armatury,
- amunicji,
- okuć budowlanych,
- elementów maszyn w elektrotechnice i przemyśle chemicznym,
- wyrobów odpornych na wodę morską.
Z mosiądzu wykonuje się instrumenty muzyczne, klamki, balustrady, medale czy monety. Niegdyś do stopów mosiądzu dodawano ołów, dziś jest on zastępowany arsenem. Domieszka tego pierwiastka powoduje, że tego typu stopy mają doskonałą odporność na kontakt z wodą pitną. Dzięki temu materiał ten jest często stosowany do produkcji armatury w instalacjach wodno-kanalizacyjnych, a także rur, prętów mosiężnych, śrub czy wyrobów wytłaczanych. Z mosiądzu wytwarza się też blachę mosiężną oraz elementy plastyczne w metaloplastyce. Ze względu na dobre własności ślizgowe niektórych stopów, wykorzystuje się je też do produkcji łożysk.