Z reguły są niewidoczne, a nawet jeśli nie, to i tak nie przywiązujemy do nich większej uwagi. Ale przecież mówi się, że diabeł tkwi w szczegółach, więc może warto pochylić się nad tak niepozornym elementem jak zawiasy? W końcu to one odpowiadają za prawidłową, cichą i komfortową „pracę” wielu przedmiotów w naszym otoczeniu. Ważne jest więc jak sprawdzają się w codziennym funkcjonowaniu, czy działają sprawnie i cicho oraz jak wyglądają, bo funkcja estetyczna też jest ważna.
Czym się kierować przy wyborze zawiasów?
Zawiasy jest to rodzaj okucia umożliwiającego ruch, składające się najczęściej z dwóch członów łączących odrębne elementy. Zawiasy znajdują zastosowanie w wykończeniu mebli, szafek, szaf, skrzyń, w montażu okien, drzwi, furtek, bram, różnych elementach architektury ogrodowej. Chociaż nie zwracamy na nie większej uwagi, warto się zastanowić nad doborem właściwych zawiasów. Przede wszystkim zawias należy dobrać do rodzaju montowanego przedmiotu. Inne będą do lekkich konstrukcji, inne do dużych i ciężkich. Powinny być wykonane z trwałych, odpornych na zmienne warunki, materiałów. Zwykle zawiasy wykonane są z różnych gatunków stali nierdzewnej, która dobrze sprawdzi się w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, ale i na zewnątrz. W sklepach są też dostępne zawiasy z tworzyw sztucznych, wersje z aluminium, cynku pokrytego żywicą, stali niepowleczonej lub stali ocynkowanej. Wybierajmy produkty odporne na korozję i z gwarancją. Istotne jest, do czego zawiasy są potrzebne. Inne będą do mebli domowych, inne do drzwi, okien, furtek czy bram. Ważny jest materiał, do którego zawiasy dobieramy i jego waga. Im wyższa masa, tym solidniejsze powinny być zawiasy. Pamiętajmy przy wyborze, że na zawiasach wielokrotnie opiera się cała konstrukcja. Obecnie skoncentrujmy się na dwóch typach zawiasów: krzyżowym i pasowym. Czym się różnią i który typ warto wybrać?
Zawiasy krzyżowe – gdzie się sprawdzą?
Zawiasy krzyżowe są stosowane przy wykonywaniu ruchomych łączeń w konstrukcjach. Idealnie sprawdzają się w łączeniu elementów drewnianych. Znajdują zastosowanie przy budowie mebli, zawieszaniu różnego typu drzwi, okiennic, furtek, bram, montażu w skrzyniach, kufrach, drewnianych domkach, włazach piwnicznych. Ich zaletą jest prostota wykonania i łatwość montażu. Aby zawias krzyżowy zamontować, nie potrzeba skomplikowanych narzędzi i specjalistycznej wiedzy. Wystarczy zainstalować wkręty w zawiasach wahadłowych i przykręcić do dwóch elementów, które mają być połączone, np. w przypadku drzwi do framugi i skrzydła, a montaż dokończyć poprzez regulację zawiasów.
Prostota nie oznacza jednak bylejakości. Zawiasy krzyżowe są konstruowane z dobrej jakości materiałów, np. stali ocynkowanej. To duża zaleta, bo są często montowane na zewnątrz, więc narażone na wilgoć i zmienne warunki atmosferyczne. Odpowiednio dobrany materiał jest odporny na korozję i może służyć przez długie lata.
Zawiasy krzyżowe – o tym warto pamiętać
Zawias krzyżowy, który ma spełniać swoje funkcje, musi być dopasowany rozmiarami do miejsca montażu. W sklepach remontowych i budowlanych jest szeroki wybór zawiasów krzyżowych w różnych rozmiarach, aby precyzyjnie je dopasować. Jeśli zawiasy są przeznaczone do instalacji na zewnątrz, bywają zabezpieczone przed korozją powłoką galwaniczną i farbą proszkową. Tego typu zawiasy można też kupić w wersji stylizowanej. Świetnie się wtedy komponują np. z okiennicami łamanymi, eleganckimi bramami, furtkami. Generalnie zawias krzyżowy to doskonałe połączenie prostoty z jakością i funkcjonalnością.
Zawiasy pasowe – gdzie można wykorzystać?
Zawiasy pasowe to kolejny produkt bazujący na prostocie, ale i doskonałej jakości. Ten niepozorny element konstrukcyjny jest najczęściej wykorzystywany przy instalowaniu różnego typu drewnianych futryn, drzwi, furtek, skrzydeł okiennych, szaf i szafek; bywa też użytkowany przez majsterkowiczów, hobbystów i rzemieślników pracujących z drewnem. Najczęściej jednak służy do montażu dużych drzwi w budynkach gospodarczych i do montażu bram lub niewielkich furtek.
Zawiasy pasowe – zalety
Zawiasy pasowe są cenione za prostotę konstrukcji. Zbudowane z jednego skrzydła, najczęściej mają kształt prostokątnego paska, chociaż spotkamy też inne formy – bardziej ozdobne. Zawsze jednak zachowują ten sam charakter użytkowy. Zawias jest zazwyczaj zakończony cylindrem, który się nakłada na uchwyt czopowy. Występują w wielu rozmiarach, kolorach i wzorach, co umożliwia dopasowanie ich do wybranego projektu. Zazwyczaj zawiasy pasowe są przytwierdzane do powierzchni za pomocą śrub, które bez problemu można kupić w dowolnym sklepie lub markecie budowlanym. Aby zawias spełniał swoje zadanie. musi być dokręcony za pomocą optymalnych do danej konstrukcji śrub. Zawiasy pasowe są montowane zazwyczaj na zewnątrz, więc powinny być wykonane z solidnych materiałów, by nie pojawiła się na nich rdza. I rzeczywiście producenci używają do produkcji zawiasów solidnych materiałów, np. stali ocynkowanej. Dodatkową zaletą jest stosunkowo niska cena i łatwość montażu.
Zawiasy krzyżowe czy pasowe?
Oba typy zawiasów mają prostą konstrukcję i są wykorzystywane w podobnym segmencie. Różnią się oczywiście budową, ale spełniają podobne funkcje. Które wybrać? Jak zwykle w podobnych przypadkach wszystko zależy od potrzeb klienta. Pamiętajmy zawsze, że jeśli tego typu zawiasy montuje się do drzwi, bram drewnianych, które są bardzo ciężkie, największą uwagę zwracajmy na klasę trwałości (najwyższa jest siódma) i wytrzymałość. W przypadku lżejszych furtek istotna jest trwałość materiałowa wybranych zawiasów. Zakup zawiasów nie jest pozostawiajmy przypadkowi, zawsze przeanalizujmy dostępne opcje.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Bing Ai