Pirometr – jak inteligentnie mierzyć temperaturę?

pirometr

Pirometr? Sama nazwa niewiele mówi większości z nas. Tymczasem okazuje się, że pirometr to specjalistyczne urządzenie przeznaczone do bezdotykowego pomiaru temperatury nawet w dużej odległości od badanego przedmiotu. Najczęściej chodzi  o mierzenie temperatury emitowanej przez różnego typu obiekty materialne, widma i fale promieniowania.

Pirometr – gdzie znajduje zastosowania?

Pirometr, zwany termometrem laserowym lub bezdotykowym, jest wykorzystywany przede wszystkim w przemyśle: hutniczym, metalurgicznym, maszynowym, motoryzacyjnym, firmach, produkujących odnawialne źródła energii, szeroko rozumianej służbie zdrowia. Pirometrem kontroluje się temperaturę w chłodniach i lodówkach przemysłowych. Sprawdza się w budownictwie, gdzie jego zadaniem jest odszukiwanie miejsc wilgotnych czy prądów cieplnych, a także kontrolowaniu systemów klimatyzacyjnych i grzewczych. Pirometry są też wykorzystywane przez jednostki straży pożarnej, kiedy trzeba wykryć źródło ciepła za ścianą, a także w stacjach naukowo-badawczych. W domach prywatnych oczywiście też można używać pirometrów, ale nie jest to przedmiot pierwszej potrzeby.

Zasady działania pirometru

Zadaniem pirometru jest pomiar temperatury poprzez wykrywanie ciepła emitowanego przez badany obiekt. Urządzenie składa się z dwóch komponentów: detektorów i układu optycznego. Obiekt, którego temperatura ma być mierzona, emituje pewną energię. Jest ona wychwytywana przez układ optyczny. Zmierzone promieniowanie cieplne (określane jako podczerwień) jest przekazywane do detektora. Pirometry zatem wykonują pomiar długości fali promieniowania podczerwonego, a zamontowane w nich detektory przeliczają je na temperaturę. W drugim typie pirometrów dochodzi natomiast do zamiany energii promieniowania na sygnał dźwiękowy.

Pirometry – podstawowe parametry

Pirometr pirometrowi nierówny i trzeba bardzo rozważnie sprawdzać jego parametry. Bardzo istotny jest zakres mierzonych temperatur. Tradycyjny podział to od -40 do +300°C. Są też urządzenia bardziej specjalistyczne, których zakres zaczyna się od -50°C do +2000°C. Kolejny istotny parametr to współczynnik emisyjności. Dobrej klasy pirometry są wyposażone w współczynnik emisyjności. Najczęściej są to cztery stopnie od 0,1 do 1. Jednak są materiały, w których ten współczynnik jest wyższy i na rynku są dostępne pirometry o współczynniku 0,95. Przy pomiarze zwraca się też uwagę na rozdzielność optyczną, czyli odległość od przedmiotu do średnicy pola widzenia urządzenia.

Rozdzielczość pozwala wyliczyć, jaki jest najmniejszy z możliwych rozmiar mierzonego obiektu. Najczęściej mamy do czynienia z rozdzielczościami od 3:1 do 100:1. Temperatura, dokładność wyniku – to wszystko jest ważne, ale warto też zwrócić uwagę na pozornie mniej istotne elementy, np. podświetlenie. Czasami pirometry są wykorzystywane w miejscach, gdzie trudno o naturalne oświetlenie, wtedy podświetlany automatycznie ekran jest na wagę złota. Równie potrzebne mogą być dodatkowe pola cyfrowe, które są na ekranie. W jednym miejscu mamy aktualny wynik pomiaru, ale i inne funkcje np. wyliczenia średniej pomiarów danego obiektu.

Pirometr – jaki warto kupić?

Przy zakupie tego typu urządzeń należy wziąć pod uwagę przede wszystkim jakość. Na rynku jest bardzo dużo stosunkowo tanich urządzeń z Chin, które niestety nie spełniają naszych oczekiwań. Ponieważ pirometr jest urządzeniem o charakterze optycznym, to właśnie na optykę należy zwrócić szczególną uwagę. Optyka o większej rozdzielczości umożliwia pomiar z większej odległości i w różnych warunkach terenowych i czasowych. Do każdego urządzenia powinien być dołączony certyfikat potwierdzający klasę urządzenia. Mile widziane są dodatkowe udogodnienia (oprogramowanie PC, futerał, soczewki), a także możliwość skorzystania z serwisu technicznego.

Niestety, za dobrą jakość urządzenia trzeba zapłacić, ale na takim urządzeniu oszczędzać nie warto. Większa dokładność pomiaru, szeroki zakres temperatury, możliwość dostosowania współczynnika emisyjności umożliwiają zastosowanie pirometru w wymagających warunkach. Co prawda pirometry nie zastąpią kamery termowizyjnej, ale na pewno są tańsze i łatwiejsze w obsłudze.

Tekst: Bogumiła Pierzchanowska

Fot. pixabay

Zabezpieczenie domu przed zimą – jak zaoszczędzić na ogrzewaniu