Piasek kwarcowy, którego głównym składnikiem jest krzemionka, to surowiec stosowany bardzo powszechnie. Jego podstawowe zalety to wytrzymałość i odporność na uszkodzenia zarówno mechaniczne jak i chemiczne, dlatego jest głównym składnikiem strukturalnym w wielu produktach budowlanych i przemysłowych.
Piasek kwarcowy – wszechstronna krzemionka
Piasek kwarcowy, którego głównym składnikiem jest krzemionka, to jeden z najpopularniejszych surowców. Krzemionka czyli rozdrobniona skała osadowa o ziarnach wielkości 0,05-2 mm, to rodzaj cząstek ogniotrwałych i ta cecha szybko została zauważona i wykorzystana. Zgodnie z różnymi metodami wydobycia i przetwarzania, piasek dzieli się na sztuczny piasek kwarcowy, przemyty piasek, piasek szorujący, piasek selekcjonowany (flotacyjny) oraz naturalny piasek kwarcowy. Piasek krzemionkowy jest więc rodzajem minerałów krzemianowych o twardych, odpornych na zużycie, stabilnych właściwościach chemicznych. Te cechy decydują o jego niezwykłej popularności i tak szerokim zastosowaniu, że wszystkich gałęzi przemysłu i procesów produkcyjnych, w których bierze udział, nie sposób wymienić.
Piasek kwarcowy – rodzaje
Piasek kwarcowy dostępny jest w trzech rodzajach: piasek biały suchy i mokry oraz piasek barwiony.
Biały piasek kwarcowy suchy. Jest to piasek zaliczany do piasków formierskich. Jest twardy, odporny na uszkodzenia mechaniczne i chemiczne, nie wymagający płukania, całkowicie neutralny dla środowiska. Wysoka temperatura spiekania – 1200-1400 st. Celsjusza sprawia, że ten rodzaj piasku nadaje się do wyrobu rdzeni odlewniczych i form. Jest też dodatkiem do produkcji klejów budowlanych i farb ściennych, bruku i zapraw epoksydowych. Stosuje się go jako wypełniacz do mas fugowych i jako wkład do fluidalnych kotłów, służy do wykonywania piaskowania oraz do tworzenia posadzek antykorozyjnych i żywicznych.
Biały piasek kwarcowy mokry. Piasek mokry służy głównie głównie do wykończeniowych prac budowlanych, np. jako dodatek do betonu, tynków zewnętrznych i wewnętrznych, zapraw ściennych. Produkt wykorzystuje się również do produkcji wszystkich rodzajów kostki brukowej. Neutralny dla środowiska.
Barwiony piasek kwarcowy – biały, czarny, szary, kwarcowy. To podstawowe, naturalne barwy, ale dostępne są także odcienie czerwieni, błękitu, żółci czy fioletu. Piasek farbuje się wykorzystując do tego naturalną żywicę, a gromna paleta kolorów daje niemal nieograniczone możliwości dekoracyjne. Zwłaszcza, że można wybrać też strukturę piasku, bardziej lub mniej jednolitą. Piasek tego rodzaju może być wykorzystywany w ogrodach, na rabatach czy na pasach zieleni, gdzie oprócz funkcji estetycznej powstrzymuje też niepożądane rozrastanie się roślin i równocześnie dobrze przepuszcza wodę opadową do gruntu. Kolorowy żwir kwarcowy stosowany jest także jako element dekoracyjny do akwarium, nie stanowiąc przy tym żadnego zagrożenia dla żyjących w nim ryb.
Ten rodzaj piasku używany jest także do produkcji kolorowej kostki brukowej, płyt chodnikowych czy podjazdów. Dodaje się go do materiału wiążącego asfalt, nie w celach dekoracyjnych jednak, a ostrzegawczych.
Piasek kwarcowy można też podzielić ze względu na metody wydobycia i przetwarzania. Otrzymujemy wtedy: naturalny biały piasek kwarcowy,
sztuczny piasek kwarcowy, przemyty piasek, piasek szorujący, piasek selekcjonowany (flotacyjny).
Piasek kwarcowy – właściwości, zastosowanie
Główną właściwością piasku kwarcowego, a przy okazji olbrzymią zaletą, jest jego wytrzymałość i odporność na uszkodzenie. Nadaje się do ścierania i wygładzania, występuje w sypkiej, lekkiej formie o różnej granulacji, w naturalnym stanie posiada kolor mleczno-biały lub bezbarwny.Gęstość piasku kwarcowego wynosi około 2,62 g/cm³, a wielkość od 0,05 lub 0,063 do 2 mm.
Różne rodzaje piasku kwarcowego wykorzystywane są m.in.:
– w budownictwie, gdzie stosowany jest do produkcji bruku, tynków, betonu, zapraw epoksydowych, tworzyw sztucznych, gumy, klejów budowlanych, farb, wypełniaczy mas fugowych, materiałów antykorozyjnych i posadzek żywicznych,
– w specjalistycznych robotach inżynierskich, a także do zasypywania różnego rodzaju przewodów, np. elektrycznych, wodnych, gazowych, telefonicznych.
– do piaskowania powierzchni metalowych i niemetalowych – stali, cegieł, betonu, felg,
– do wydobywania rud żelaza – piasek kwarcowy zmniejsza lepkość i obniża temperaturę topnienia
– do wypełniania nawierzchni sportowych
– do posypywania ulic i chodników w drogownictwie oraz jako posypka antypoślizgowa na ścieżkach rowerowych i dla pieszych,
– do tworzenia odlewów,
– jako wypełnienie do doniczek i wazonów
– jako dekoracja w ogrodzie – piasek kwarcowy powstrzymuje rozrastanie się roślinności,
– jako podłoże do akwarium,
– do produkcji: szkła, dekoracji i biżuterii, przyrządów optycznych, naczyń, parapetów, zlewozmywaków, blatów kuchennych, materiałów ogniotrwałych, środków do czyszczenia, płytek ceramicznych i ceramiki ozdobnej, mydeł, detergentów, barwników żwirków dla kota.
– do filtrowania wody w domowym basenie. Piasek kwarcowy skutecznie oczyszcza wodę basenową, a dodatkowo zabezpiecza przed jej mętnieniem. Jest całkowicie bezpieczny i dla środowiska i dla człowieka.
Piasek kwarcowy kupić można w niemal wszystkich stacjonarnych sklepach budowlanych, a także za pośrednictwem internetu. Cena za worek może wynosić od kilku do kilkudziesięciu złotych. Różnica wynika przede wszystkim z jakości, przeznaczenia, rodzaju piasku, grubości ziaren oraz marki produktu.
Tekst: Dorota Filip
Fot. Jane Gonzalez, unsplash.com