System oddymiania klatek schodowych – przepisy, zasady

Klatki schodowe w budynkach wielokondygnacyjnych spełniają podwójną funkcję. Na co dzień służą do komunikacji pomiędzy piętrami, jednakże w sytuacji zagrożenia ich główną rolą staje się zapewnienie ludziom dostępu do wyjść ewakuacyjnych lub możliwość bezpiecznego oczekiwania na przybycie służb ratowniczych. Prawidłowo działające systemy oddymiania klatek schodowych ułatwiają także przeprowadzenie akcji gaśniczej, co w znacznym stopniu ogranicza straty w mieniu.

Oddymianie klatki schodowej przepisy i normy

Ze względu na wagę systemu oddymiania oraz jego znacznie dla zapewnienia bezpieczeństwa, zwłaszcza w przypadku budynków wysokościowych, jego projektowanie oraz montaż określane są przez:

  • Ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414);
  • Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 1991 nr 81 poz. 351);
  • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719);
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2017 poz. 2285);
  • Wytyczne CNBOP-PIB W-0003:2016;
  • Normę PN-EN 12101-6:2007. Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła – Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów różnicowania ciśnień – Zestawy urządzeń.

Instalacja oddymiania klatki schodowej – rodzaje i konfiguracja

System oddymiania klatki schodowej można podzielić na dwie kategorie: grawitacyjną oraz nadciśnieniową – znaną również jako system wspomagany nawiewem mechanicznym. Pierwsza kategoria instalacji wykorzystuje zjawisko konwekcji gazów, czyli przemieszczania się ciepłych gazów ku górze. Instalacje tego typu zazwyczaj są stosunkowo proste i zapewniają bezpieczeństwo w przypadku budynków niskich i średniowysokich. Wyższe lub bardziej złożone obiekty wymagają obecności mechanicznego wspomagania instalacji oddymiania.

Oddymianie klatki schodowej jest wymagane w budynku:

  • niskim (N), w którym znajduje się strefa pożarowa ZL II;
  • średniowysokim (SW), w którym znajduje się strefa pożarowa ZL I, II, III bądź V;
  • niskim (N) lub średniowysokim (SW), jeżeli zawiera on strefę pożarową PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2 lub na jego terenie znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem. W takim wypadku należy zastosować obudowane i zamykane klatki schodowe, wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub umożliwiające odprowadzanie dymu;
  • wysokim (W) w klatkach schodowych i przedsionkach przeciwpożarowych dla stref pożarowych ZL I, II, III i V bądź PM – w zależności od rodzaju strefy w obiekcie powinny znajdować się urządzenia zapobiegające zadymieniu oraz samoczynne urządzenia oddymiające sparowane z czujnikami dymu;
  • wysokościowym (WW) w klatkach schodowych i przedsionkach przeciwpożarowych dla wszystkich stref pożarowych ze szczególnym uwzględnieniem strefy ZL IV, która, oprócz urządzeń zapobiegających zadymieniu, musi posiadać samoczynne urządzenia oddymiające sparowane z czujnikami dymu.

Oddymianie klatek schodowych – niezbędne elementy instalacji

Niezależnie od metody odprowadzania gazów pożarowych projekt oddymiania klatki schodowej musi posiadać następujące elementy:

  • klapy dymowe lub ścienne urządzania oddymiające – kategoria ta obejmuje wszystkie urządzenia i drogi umożliwiające odprowadzanie dymu z klatki schodowej. Najbardziej rozpowszechnionymi elementami w tej kategorii są umieszczone na dachu klapy. Podobną rolę odgrywają dodatkowe urządzenia ścienne lub okna, ale nie jest to rozwiązanie zalecane w przypadku instalacji grawitacyjnych ze względu na możliwość zakłócenia przepływu powietrza przez podmuchy wiatru;
  • otwór kompensacyjny – czyli zlokalizowane na najniższych kondygnacjach otwory, umożliwiające swobodny przepływ powietrza, co pozwala wypchnąć gorące gazy przez klapy dymowe lub inne urządzenia. Funkcję otworów kompensacyjnych mogą pełnić m.in. drzwi, okna lub żaluzje oraz czerpnie.
  • centrala sterująca oddymianiem – to urządzenie, które odbiera sygnały alarmowe z własnych czujek lub instalacji sygnalizacji pożarowej, aby otworzyć klapy dymowe, otwory oddymiające i kompensacyjne. W przypadku instalacji grawitacyjnych centrala znajduje się zazwyczaj w pobliżu urządzenia o największym zapotrzebowaniu na energię elektryczną – zazwyczaj są to klapy dymowe – na wyższych kondygnacjach, co pozwala również na szybsze wykrycie pożaru, ze względu na konwekcję gorących gazów. Centrala w przypadku instalacji wspomaganej urządzeniami mechanicznymi powinna znajdować się w miejscu, które nie zostanie łatwo uszkodzone przez ogień, co mogłoby spowodować przedwczesne wyłączenie się nawiewu;
  • zasilacz systemu oddymiania – czyli źródło zasobu energii, które umożliwia poprawne uruchomienie instalacji oddymiającej;
  • nawiew mechaniczny – w przypadku instalacji nadciśnieniowych urządzenia generujące ciąg utrzymują stały ruch powietrza, który umożliwia odprowadzanie dymu w znacznie krótszym czasie niż ma to miejsce w przypadku instalacji grawitacyjnej. Nawiew tego typu zapewnia wyższą wydajność systemu oddymiania, a także redukuje zakłócenia wynikające z niekorzystnych warunków.

Montaż systemu oddymiania klatki schodowej powinien być przeprowadzony sprawnie i profesjonalnie, aby zapewnić najwyższy poziom bezpieczeństwa. 

artykuł sponsorowany