Gładkie ściany są odpowiednie dla minimalistów. Osoby o artystycznej duszy lepiej czują się w pomieszczeniach o indywidualnym, unikatowym charakterze. Sztukateria i boazeria sprawdzają się zwłaszcza w odniesieniu do aranżacji w stylu retro lub stylu angielskim. Poniżej przedstawiamy podstawowe różnice między powyższymi elementami aranżacji, ich funkcje oraz zakres zastosowania.
Sztukateria
Sztukateria jest ogólnym określeniem stosowanym w odniesieniu do stiuków i innych elementów dekoracyjnych, takich jak m.in. ornamenty i gzymsy znajdujące się wewnątrz pomieszczeń. Dekoracje tego typu są wykonywane głównie z gipsu i żywicy poliestrowej, choć coraz częściej wykonuje się je z tworzyw sztucznych pokrytych powłoką zabezpieczającą. Elementy sztukaterii są odlewane za pomocą wcześniej przygotowanych form, a następnie mocowane na powierzchni ściany lub sufitu.
Boazeria
Natomiast boazeria ma postać okładziny ściany lub sufitu pełniącej funkcję estetyczną i zabezpieczającą przed zabrudzeniami. Boazeria w odróżnieniu od sztukaterii może być stosowana na wyznaczonej części lub całej powierzchni ścian. Naturalne drewno ociepla wnętrze, sprawiając, że pomieszczenie staje się bardziej przytulne. Współcześnie boazerię można wykonać nie tylko z drewna, o czym niżej.
Sztukaterię znamy od starożytności, boazerię od lat 80.
Pierwsze elementy w architekturze, które można nazwać sztukaterią, pojawiły się już w starożytności. Ponowne zainteresowanie sztukaterią narodziło się w okresie renesansu, a rozkwit tej formy zdobień przypadł na barok. Sztukateria jest często spotykana w budynkach zaprojektowanych w stylu neoklasycznym.
Boazeria stała się popularna w polskiej architekturze w okresie PRL-u, zwłaszcza w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Powierzchnia boazerii może być pokryta lakierem lub farbą akrylową. W miejscach o wyższej wilgotności powietrza i wyższego ryzyka zabrudzeń, drewno tworzące boazerię jest pokrywane impregnatem o wyższej zawartości wosków, które tworzą na powierzchni drewna szczelną powłokę.
Sztukateria i boazeria w nowoczesnych wnętrzach
Pomimo że zarówno sztukaterii, jak i boazerii daleko do minimalizmu, wbrew pozorom oba rodzaje dekoracji wnętrz sprawdzą się w nowoczesnych pomieszczeniach. Dzięki zastosowaniu współczesnych technologii wykonawcy mogą tworzyć bardziej trwałe elementy dekoracyjne, które są odporne na uszkodzenia i wpływ innych czynników powodujących uszkodzenia.
Współcześnie dekoracyjne elementy są wykonywane nie tylko z gipsu i drewna, ale również z tworzyw sztucznych, które mają lżejszą konstrukcję i są łatwiejsze w montażu. Profile ścienne i sufitowe ułożone symetrycznie, posiadające kolor neutralny lub współgrający z kolorem ścian pozwolą stworzyć awangardowe wnętrze. Pokrywając całą ścianę jednym kolorem można stworzyć wnętrze modernistyczne, ale nie przytłaczające. Akcenty boazerii i sztukaterii zdecydowanie najlepiej wydobywają takie kolory, jak biel, szare odcienie i pastelowe barwy.
W jakich miejscach stosować sztukaterię?
Sztukateria jest bardzo zróżnicowana pod względem miejsca zastosowania. Można wykorzystać ją do zdobienia ścian i sufitów (np. listwy), obszarów wokół drzwi i okien (tzw. sztukateria wokół okienna i wokół drzwiowa). Oprócz funkcji dekoracyjnej sztukateria może pełnić rolę maskującą, np. karnisze i kable TV. W nowoczesnych wnętrzach fasety są łączone z oświetleniem LED. Do najbardziej zdobnych rodzajów sztukaterii należą listwy ścienne pokryte ornamentami, dekoracyjne wsporniki, kopuły do wnętrz i rozety sufitowe, nisze i klasyczne kinkiety. Niektóre z elementów znajdują zastosowanie głównie na zewnątrz, np. zdobienia drzwi, ozdobne kolumny i narożniki oraz pilastry. Ze sztukaterii może być wykonana obudowa kominkowa lub biblioteczka, zatem nie znajduje ona zastosowania wyłącznie do zdobienia ścian i sufitów.
Współczesne zastosowanie boazerii
Obecnie boazeria jest wykonywana nie tylko z drewna, ale również z tworzyw sztucznych, w tym z PCV. Niektóre projekty pozwalają na wykonanie wzorów w technologii 3D imitujących cegłę, drewno i kamień. Panele ścienne z PCV, podobnie jak drewniane, mogą być wykonane na całej wysokości ściany i na całej jej powierzchni, bądź tylko w części pomieszczenia (np. przy stole w jadalni, na ścianie za telewizorem). Przewagą tworzyw sztucznych nad drewnem jest wodoodporny charakter oraz łatwość utrzymania w czystości i trwalszy charakter.
Boazerię z PCV można z powodzeniem wykorzystać do zamaskowania nierówności i ubytków w ścianach. Panele tworzące boazerię mogą zostać ułożone w poziomie lub w pionie. Boazeria, podobnie jak sztukateria, może być zastosowana nie tylko w pomieszczeniu, ale również na zewnątrz.
Boazeria i sztukateria są dwoma odrębnymi rodzajami dekoracji ściennych i sufitów. Mają one charakter dekoracyjny, ale w niektórych przypadkach mogą pełnić funkcje maskujące. Dodatkowo, boazeria zabezpiecza powierzchnię ścian przed zabrudzeniem, natomiast sztukateria podkreśla dekoracyjny charakter wnętrza. Oba rodzaje dekoracji ściennych sprawdzają się w nowoczesnych wnętrzach, a dzięki zastosowaniu nowoczesnych tworzyw sztucznych są trwalsze i sprawiają mniej trudności podczas montażu. Współcześnie obie formy aranżacji przeżywają renesans. Warto jednak dobrze przemyśleć ich zastosowanie – w mniej przestronnych wnętrzach nie prezentują się tak dobrze, jak w dużych pomieszczeniach.