Kamień to jeden z najstarszych i najtrwalszych materiałów budowlanych. Dawniej wznoszono z niego potężne gmachy, które przetrwały setki lat. Współcześnie kamień, bardzo trudny w obróbce, został zastąpiony przez inne materiały. Okazuje się jednak, że nie wyszedł całkiem z użycia i obecnie jest wykorzystywany we wnętrzach, jako materiał dekoracyjny, do układanie podłóg, parapetów, czasami blatów. Chętnie jest używany na zewnątrz domów. Bywa elementem podmurówki, elewacji, czasami spotykamy go w ogrodzie, gdzie jest zaaranżowany w postaci kamiennej ścieżki, czy małych elementów architektury ogrodowej. Jest materiałem trwałym, interesującym pod względem barwy i kształtu, naturalnym. Te wszystkie zalety przysłania jednak dość poważna wada: kamień jest materiałem trudnym w obróbce. Trzeba posiadać odpowiednie, profesjonalne narzędzia, by sobie z tym poradzić. Zapewniam jednak, że warto.
Jakie kamienie naturalne wykorzystywane są w budownictwie?
W budownictwie są wykorzystywane następujące rodzaje kamienia: bazalt, granit, marmur, piaskowiec, trawertyn.
Bazalt jest bardzo trwały, odporny na działanie środków chemicznych i zanieczyszczenia. Z bazaltu robi się blaty kuchenne, parapety, posadzki, schody; stosowany jest też przy budowie elewacji. Ze względu na odporność na ścieranie, jest często stosowany w pomieszczeniach technicznych – kotłowniach, piwnicach, warsztatach.
Granit – jest materiałem wykorzystywanym w budownictwie już od wieków. Twardy, odporny na ścieranie, o wysokiej gęstości. Dawniej tworzono z niego piramidy, sarkofagi, kolumny, pomniki. Współcześnie jest wykorzystywany nie tylko przy budowie chodników i dróg, ale i przy budowie fundamentów, a nawet całych budynków. Często spotykany jest jako element użytkowy w kuchniach – tworzone są z niego blaty i parapety.
Marmur – to kamień dość kosztowny, ale niezwykle efektowny i dostępny w wielu odcieniach. Można go dość łatwo rozpoznać dzięki specyficznym żyłkom, przebarwiającym strukturę kamienia. Dzięki temu każdy kawałek marmuru wygląda inaczej, co daje nieprawdopodobne możliwości aranżacyjne. Marmur to kamień luksusowy, po wypolerowaniu uzyskujący piękny połysk. Jest wykorzystywany do wykonania posadzek, wykończania kuchni i łazienek, jako element zabudowy półek i kominków.
Piaskowiec cechuje się dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne, dodatkowo jest odporny na ścieranie i wilgoć. Jest wykorzystywanie często jako element dekoracyjny przy kominkach i wykończeniu schodów.
Trawertyn – jest kamieniem stosunkowo łatwym w obróbce. Często spotykany jako element elewacji i architektury ogrodowej. We wnętrzach stosowany do wykończenia schodów, blatów, parapetów.
Jak cięty jest kamień naturalny?
Zanim kamień trafi na plac budowy, trzeba go profesjonalnie przyciąć. Podstawową metodą jest cięcie mechaniczne z wykorzystaniem pił o dużej mocy, wyposażonych w tarcze do kamienia. Drugi sposób to cięcie wodą z dodatkiem ścierniwa (najczęściej piasku). Przycięte w ten sposób kamienne płyty, trafiają do użytkownika. Wiadomo jednak, że ich kształt i wielkość trzeba dostosować do indywidualnych potrzeb. I tu wkraczają urządzenia już o mniejszej mocy niż te profesjonalne, pozwalające samodzielnie przyciąć kamień. Podstawowym narzędziem jest piła, która działa podobnie jak te przemysłowe, ale mają mniejszą moc (poniżej 3 kW). Takie urządzenie nazywane jest też przecinarką i zintegrowane jest często ze stabilnym blatem, bywa, że wyposażonym w kółka. Ponieważ podczas pracy, przecinarki bardzo się rozgrzewają, muszą być schładzane wodą, umieszczaną w specjalnym pojemniku. Im ten pojemnik będzie większy, tym praca przecinarki będzie przebiegała sprawniej. Dużym ułatwieniem są też prowadnice, umożliwiające cięcie kamienia pod specjalnym katem i laserowy wskaźnik.
Jaka tarcza do cięcia kamienia?
Przy cięciu kamienia ważna jest przycinarka i szlifierka, ale nie można też zapominać o tarczach, które dobiera się do rodzaju kamienia. Do tych najtwardszych, najodpowiedniejsza jest tarcza diamentowa, którą trzeba dobrać do kamienia. Jeśli mamy do czynienia z kamieniem twardym, ale kruchym, sprawdzi się tarcza ciągła o gładkich brzegach. Przy mniej twardych kamieniach, wystarczy tarcza diamentowa segmentowa.
Kamień naturalny jest materiałem wciąż chętnie wykorzystywanym w budownictwie. Jeśli jednak ma dobrze wyglądać i spełniać swoją rolę, do jego cięcia trzeba wykorzystywać profesjonalne narzędzia.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Pxhere