Przy budowie domu każdy zastanawia się jaki system wentylacyjny wybrać. Jedną z opcji jest wentylacja grawitacyjna, która jest najczęściej spotykana w polskich domach.
Jej zasada działania jest dość prosta, co ułatwia instalację. Dobrze zamontowana wentylacja zapewnia czyste powietrze w budynku, co znacznie wpływa na komfort życia domowników. Czym się charakteryzuje jednak wentylacja grawitacyjna ? Jak działa i kiedy najlepiej się sprawdzi ?
Dlaczego w domu potrzebna jest wentylacja ?
Zapewnia ona dopływ świeżego powietrza wtedy, kiedy nie wietrzymy domu, czyli najbardziej przydatna jest zimą. Brak odpowiedniej ilości tlenu oraz obecność drobnoustrojów w powietrzu sprzyjają częstym infekcjom błon śluzowych, podrażnieniu oczu, zmęczeniu, a także bólom głowy. Szczególnie dzieci są narażone na wystąpienie takich symptomów. Wentylacja zapobiega również wilgoci w budynku, która sprzyja rozwojowi grzybów i bakterii – objawem zbyt dużej wilgotności w domu jest np. skraplająca się woda na oknach, czy powracająca pleśń na ścianie. Nie trzeba chyba wspominać, że może ona uszkodzić nie tylko farbę i tynk, ale z czasem także i głębsze elementy konstrukcji budynku.
Konstrukcja i zasady działania wentylacji grawitacyjnej
Jeśli zdecydujemy się na ten rodzaj instalacji, trzeba go uwzględnić już na poziomie projektu domu. Konieczne będzie wybudowanie pionowych kanałów wentylacyjnych (poziome uniemożliwią cyrkulację powietrza). Ich liczba zależy od ilości pomieszczeń, które tego wymagają (nie jest to kwestia samodzielnej decyzji, lecz wszystko jest ustalone prawnie i zapisane, informacje można znaleźć w Dz.U.2015.0.1422 t.j. – Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.). Są to między innymi łazienka, kuchnia oraz pomieszczenia bez okien, np. garderoba, czy schowek. Ciąg powietrza w kanałach jest zależny od ich pola przekroju i długości, więc ta kwestia również jest dość indywidualna i projektant na pewno weźmie to pod uwagę. Na koniec ciepłe powietrze uchodzi kominem na zewnątrz.
Wentylacja grawitacyjna wykorzystuje zjawisko konwekcji – ciepłe powietrze o mniejszej gęstości jest usuwane i idzie do góry, ulatując kominem, a chłodniejsze, o większej gęstości jest ,,nawiewane’’ do środka. Aby możliwe było utrzymanie tej różnicy ciśnień, w domu muszą być pewne nieszczelności, które umożliwią napływ chłodniejszego powietrza do wnętrza, czyli np. nieszczelne okna, lub inne części budynku, czy otwarte nawiewniki okienne. Ponadto różnica temperatur na dworze i w domu musi wynosić co najmniej 12 stopni.
W obecnych czasach przy wentylacji grawitacyjnej istnieje możliwość tylko montażu jej regulowanej wersji. Kiedyś nie można było kontrolować nawiewu powietrza do domu, co wiązało się często z jego nadmiernym wychłodzeniem i wzrostem kosztów ogrzewania. W późniejszym czasie natomiast, kiedy okna i drzwi zaczęły być naprawdę szczelne, pojawił się problem zbyt dużej ilości wilgoci. Na szczęście takie rozwiązanie nie jest już stosowane – aby umożliwić regulację wentylacji, np. montuje się w oknach wspomniane wcześniej nawiewniki.
Wady i zalety wentylacji grawitacyjnej
Do wad należy zaliczyć uzależnienie od warunków powietrza na zewnątrz. W trakcie ciepłych dni, kiedy budynek jest już nagrzany, wentylacja nie spełni swojego zadania. Ponadto powietrze, które napływa do domu nie jest w żaden sposób filtrowane. Kolejną wadą jest także konieczność występowania nieszczelności w domu, które z kolei prowadzą do wychłodzenia i zwiększenia zapotrzebowania na ogrzewanie, pomimo regulacji wentylacji w pewnym stopniu.
Wśród zalet natomiast można wymienić prostotę w budowie, brak emitacji dźwięków i brak mechanicznego napędu, który generowałby dodatkowe opłaty. Czynnikiem, który także ma zdecydowany wpływ na popularność, są niskie koszty inwestycyjne.